Ben jij al bekend met GABA? Dit is een neurotransmitter die voor kalmte en stabiliteit zorgt. Dit lichaamseigen stofje ondersteunt ons bij het vinden van rust en in het omgaan met stress. We leggen je graag uit wat GABA precies is, wat het in ons lichaam doet en hoe je eventueel jouw GABA-gehalte kunt verhogen.
Laatste update: 7 januari 2022.
Wat is GABA?
GABA, voluit gamma-aminoboterzuur, is een neurotransmitter. Neurotransmitters zijn lichaamseigen, chemische signaalstoffen, een soort ‘boodschappers’ die signalen doorgeven in onze hersenen en zo verschillende processen in ons lichaam reguleren.1
Hoe werkt GABA?
De precieze werking van GABA is een complex chemisch proces. GABA wordt vrijgegeven in de synaptische spleet, dat is de tussenruimte waar twee zenuwcellen met elkaar communiceren. Wanneer GABA vrijkomt, bindt het op een GABA-receptor. Dit kan op een GABA A- of een GABA B-receptor zijn. GABA A-receptoren worden snel geactiveerd en zullen dus voor een snelle relaxerende werking zorgen, terwijl de activatie bij GABA B-receptoren veel langzamer en geleidelijk verloopt.
Wat doet GABA?
De neurotransmitter GABA is de belangrijkste remmende neurotransmitter in ons lichaam. GABA heeft een kalmerende invloed op onze hersenen. Als we veel prikkels binnen krijgen, zorgt GABA dat onze overactieve zenuwcellen in werking worden geremd.
Samen met de andere neurotransmitters in ons lichaam, zoals dopamine, adrenaline en serotonine, zorgt GABA dus voor een mooie balans tussen stimulatie en relaxatie. Dat is ook de reden waarom GABA een belangrijke rol speelt in de regulatie van onder meer onze slaap en ons bioritme.
Naast de invloed op ons zenuwstelsel, speelt GABA ook een rol als regulator in organen en andere lichaamsstelsels.2,3,4 GABA is onder meer mede verantwoordelijk voor het reguleren van processen in onze lever, het immuunsysteem, de bloeddruk en onze alvleesklier. Het speelt ook een belangrijke in de ontwikkeling van het brein van een kind.5,6
Wat zijn de symptomen van een GABA tekort?
GABA zorgt ervoor dat onze neurotransmitters in balans zijn. Om te weten of je neurotransmitters al dan niet in balans zijn, ontwikkelde de Amerikaanse fysioloog Eric R. Braverman een personaliteitstest. Deze test geeft je een subjectief inzicht in de balans tussen jouw neurotransmitters.7
Heb je voldoende GABA in jouw lichaam, dan zal je makkelijk tot rust komen en je over het algemeen goed kunnen concentreren. Dat resulteert ook in een goede slaapkwaliteit.
Wat zijn de oorzaken van een GABA tekort?
In een maatschappij waar het leven steeds sneller gaat en er meer en meer stress op ons afkomt, is het niet altijd makkelijk om momenten van rust te vinden. Daardoor komt een disbalans in neurotransmitters steeds vaker voor. Met name een GABA tekort is kenmerkend voor de tijd waarin we leven.
Hoe kan je jouw GABA gehalte verhogen?
Alles wat je tot rust kan brengen, is ook goed voor jouw GABA gehalte. Meditatie, rustgevende muziek of ademhalingsoefeningen: allemaal voorbeelden van activiteiten die jouw GABA kunnen stimuleren. Ook rustgevende kruiden zoals valeriaan, camille en passiebloem kunnen helpen, net als bepaalde voedingmiddelen.
In welke voedingsstoffen zit GABA?
Het eten van gefermenteerd voedsel zoals kombucha, yoghurt en kefir resulteert in de directe productie van GABA. Ook deze voedingsstoffen stimuleren de GABA-productie:
- Fruit en groenten: banaan, citrusfruit, broccoli, tomaat en spinazie.
- Dierlijke producten: kalfslever, makreel en heilbot.
- Noten, zaden en granen: amandel, walnoot, donkere rijst, rijstzemelen en haver.
De geurstoffen in oolong thee zouden volgens onderzoek een stimulerende invloed hebben op de GABA A-receptoren en dus voor een snelle relaxerende werking zorgen.10
Tot slot: kijk eerst naar je levensstijl
Een tekort aan GABA lijkt een typisch gevolg van onze huidige samenleving, waar alles altijd beter en sneller moet. Gelukkig zijn er genoeg natuurlijke methodes om jouw GABA gehalte op peil te houden, maar je levensstijl blijft het allerbelangrijkste. Probeer daarom vooral je stress te verminderen en voldoende rustmomenten in te plannen!
1. What to know about GABA, geraadpleegd via: https://www.medicalnewstoday.com/articles/326847#supplement-benefits
2. What Does Gamma Aminobutyric Acid (GABA) Do?, geraadpleegd via: https://www.healthline.com/health/gamma-aminobutyric-acid#effectiveness
3. Ngo D-H, Vo TS., An Updated Review on Pharmaceutical Properties of Gamma-Aminobutyric Acid. Molecules. 2019 Jul 24;24(15):2678.
4. Ognen A C Petroff, GABA and glutamate in the human brain, geraadpleegd via: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12467378/
5. Marta Jelitai et al., The Role of GABA in the Early Neuronal Development, geraadpleegd via: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0074774205710023
6. K. Obrietan et al., Excitatory actions of GABA increase BDNF expression via a MAPK-CREB-dependent mechanism--a positive feedback circuit in developing neurons, geraadpleegd via: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12163549/
7. Braverman, E., The Edge Effect. Achieve Total Health and Longevity with the Balanced Brain Advantage. New York: Sterling Publishing.
8. W.X. Kong et al., Effects of taurine on rat behaviors in three anxiety models, geraadpleegd via http://wikigimnasio.com/wp-content/uploads/Effects-of-taurine-on-rat-behaviors-in-three-anxiety-models.pdf
9. A. El Idrissi, Effects of Taurine on Anxiety-Like and Locomotor Behavior of Mice, geraadpleegd via: https://www.researchgate.net/profile/Lorenz-Neuwirth/publication/24036772_Effects_of_Taurine_on_Anxiety-Like_and_Locomotor_Behavior_of_Mice/links/5f144d7ea6fdcc3ed7154db8/Effects-of-Taurine-on-Anxiety-Like-and-Locomotor-Behavior-of-Mice.pdf
10. S.J. Hossain, Fragrances in oolong tea that enhance the response of GABAA receptors, geraadpleegd via: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15388958/