Wat is de beste borstvoedingshouding voor je baby?
Borstvoeding geven is iets natuurlijks, maar dat betekent niet dat het altijd vanzelf gaat. Zeker in het begin kan het even zoeken zijn naar een houding die voor jullie beiden prettig voelt. De juiste positie helpt niet alleen om je baby goed te laten aanhappen, maar kan ook pijn voorkomen en het voeden aangenamer maken, voor zowel jou als je kindje. Er bestaan verschillende houdingen die je kunt uitproberen, afhankelijk van je lichaamshouding, de leeftijd van je baby, eventuele klachten of simpelweg wat het meest comfortabel voelt.
In dit artikel nemen we je mee langs de bekendste borstvoedingshoudingen en geven we tips om ze op een veilige en ontspannen manier toe te passen. Zo kun je ontdekken wat het beste bij jou en je baby past en met meer vertrouwen borstvoeding geven.
Borstvoeding geven
Moedermelk is de ideale voeding voor pasgeboren baby's en bevat alles wat ze nodig hebben om sterk te groeien en gezond te blijven tijdens hun eerste 6 maanden.1 Hoewel borstvoeding niet voor elke moeder mogelijk is, biedt het baby's de beste start in het leven en ondersteunt het hen tot ze klaar zijn voor vaste voeding.1
Maar borstvoeding kan ook uitdagingen met zich meebrengen. Te vroeg geboren baby's kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het krijgen van borstvoeding omdat ze een onderontwikkelde zuigreflex hebben, moeite hebben om de borst goed te vinden en vast te hechten of last hebben van aandoeningen zoals reflux.2 Het geven van borstvoeding kan ook veel van de moeder vergen, dus het is heel belangrijk om vanaf het begin goede ondersteuning te krijgen bij het aanleggen.
Een goede aanhechting (de manier waarop de baby de borst in de mond neemt) en de juiste houding tijdens het geven van borstvoeding kunnen het proces soepeler laten verlopen voor jou en je baby.3 Als je baby goed is aangehecht, is het makkelijker om voeding en ademhaling te coördineren, terwijl het de spijsvertering en het comfort bevordert.
“Goed aanleggen is belangrijk, maar de beste zooghouding kiezen kan een groot verschil maken," zegt Sharon George, lactatiekundige en borstvoedingsdeskundige. Ontdek hier welke houdingen het beste werken voor de meeste moeders en baby's en welke je beter kunt vermijden.
De beste borstvoedingshoudingen voor een blije baby
Elke moeder en baby is uniek. Wat goed werkt voor de ene moeder werkt misschien niet goed voor jou en dat is niet erg. Als je borstvoeding geeft aan je pasgeborene, kan de manier waarop je hem of haar vasthoudt een grote invloed hebben.
Hier zijn een paar belangrijke dingen om in gedachten te houden:4
- Houd het hoofdje en het lichaam van je baby in een rechte lijn.
- Houd je baby dicht tegen je lichaam.
- Ondersteun het hele lichaam van je baby met je arm, maar laat hem of haar z’n hoofdje bewegen.
Wanneer je de verschillende borstvoedingshoudingen van hieronder uitprobeert, zijn dit de belangrijkste dingen om te onthouden. Laten we eens kijken naar de meest gebruikte houdingen om het voeden gemakkelijker en comfortabeler te maken voor jou en je baby.
1. Wieghouding
De wieghouding is een van de populairste borstvoedingshoudingen.5 Hierbij moet je rechtop zitten met je baby tegen je aan.
Ga voor de wieghouding comfortabel in een stoel of op bed zitten, het liefst met je armen ondersteund door armleuningen of kussens en:5
- Leg je baby op je schoot, met het gezicht naar de borst waaruit je gaat voeden, met het hoofdje in de holte van je elleboog ter ondersteuning.
- Ondersteun het lichaam van je baby met dezelfde arm als de borst die je gaat gebruiken om te voeden.
- Houd het hoofd en de nek van je baby op één lijn, met de borst en buik tegen je lichaam aan tijdens het voeden.
Als je rug in deze houding oncomfortabel wordt, kun je achterover leunen in je bed of stoel en je voeten ergens op laten rusten.5 Als de wieghouding druk uitoefent op het litteken van je keizersnede en het ongemak geeft, kun je in plaats daarvan de zijligging of de rugby-/voetbalhouding proberen.5
2. Dwarsligging
De dwarsliggende houding is ideaal voor pasgeborenen die nog moeten leren aanhappen. Deze positie geeft jou de mogelijkheid om je baby extra steun te bieden tijdens het aanleggen.4
Voor dwarsligging bij borstvoeding:4,6
- Houd je baby dwars over je lichaam op dezelfde hoogte als je borsten (de tegenovergestelde manier als bij de wieghouding), met het hoofd zachtjes ondersteund in je hand. Als je aan je linkerborst voedt, gebruik dan je rechterhand om de achterkant van de nek van je baby te omsluiten of andersom aan de rechterkant.
- Houd de buik van je baby tegen de jouwe en zorg ervoor dat hoofd en lichaam op één lijn liggen.
- Je kunt je andere hand gebruiken om je borst vast te houden of vorm te geven om je baby te helpen.
Lactatiekundige Sharon George legt uit: “Het kan echt helpen om de ruggengraat van je baby goed ondersteund te hebben langs je binnenarm en de billetjes van je baby stevig in je binnenelleboog.”
Voetbal- of rugbyhouding
Sommige vrouwen die een keizersnede hebben gehad, vinden de voetbal- of rugbyhouding comfortabeler, omdat het gewicht van je baby dan niet op je buik en het litteken drukt.4,5 Sharon zegt echter: “Andere moeders vinden het lastig als hun baby zwaarder wordt en langere benen heeft om weg te duwen.”
Om in deze houding borstvoeding te geven, kun je:
- Rechtop zitten met je baby stevig onder je arm aan de kant waar je borstvoeding geeft. Gebruik je binnenste arm om het lichaam van je baby goed te ondersteunen, zodat hij stevig tegen je zij ligt.
- De buik van je baby volledig naar jouw lichaam richten, zonder ruimte ertussen. Zorg ervoor dat het lichaam en hoofd van je baby in een rechte lijn liggen.
Deze positie kan ook goed werken voor tweelingen of als je te maken hebt met gezwollen borsten, omdat het helpt de baby naar de onderkant van je melkkanalen te positioneren, waardoor het legen wordt verbeterd.4
Laid-back borstvoeding
Deze houding, ook wel bekend als de liggende houding of ‘biologisch voeden’, kan rustgevend zijn voor zowel mama als baby en geeft baby's meer controle over hun voeding.4,5
Zo doe je deze houding:4,5
- Leun comfortabel achterover op een bed of bank en zorg ervoor dat je rug en schouders worden ondersteund (in plaats van helemaal plat te liggen).
- Leg je baby op zijn buik bovenop jouw buik zodra hij comfortabel ligt.
- Leg je baby zo neer dat hij niet helemaal plat ligt en zorg ervoor dat zijn lichaam en hoofd in een rechte lijn liggen.
In deze positie ondersteun je het gewicht van je baby met je lichaam en houd je hem stevig vast met je armen en laat je hem in zijn eigen tempo voeden.
Het advies van Sharon is om je baby te bewegen om de juiste plek aan je borst te vinden. Je kunt hem begeleiden door zachtjes tegen de zijkant van zijn hoofdje te duwen (bij zijn oor) of door je borst naar zijn mond toe te bewegen.
Zijligging
Zijligging is een goede optie om de druk op je buik te verlichten en voor nachtvoedingen als je moe bent.5
Zo doe je deze houding:4,5
- Ga op je zij liggen, met je onderarm boven je baby.
- Leg je baby ook op zijn of haar zij, met zijn of haar gezicht naar jou toe en lichaam dicht tegen het jouwe aan.
- Zorg dat het neusje van je baby ongeveer op gelijke hoogte ligt met je tepel. Laat hem of haar zelf aanhappen of help de baby door je borst zachtjes naar de baby te begeleiden.
Sharon stelt voor dat je je baby stevig in je lichaam gerold kunt houden door je bovenste hand tegen zijn schouders te houden.
Zorg er altijd voor dat je baby veilig uit de buurt is van kussens en dekbedden als je in zijligging voedt.4,5
Koala hold
De koala hold, ook wel bekend als de staande houdhouding of koalahouding, kan worden gebruikt voor pasgeborenen, maar kan gemakkelijker zijn voor baby's die ouder zijn en zichzelf rechtop kunnen houden.6
Zo voed je je baby in de koalahouding:
- Ga comfortabel zitten en leg je baby met zijn beentjes aan weerszijden van je dij of heup aan de kant waar je de borst gaat geven.
- Zorg ervoor dat je baby rechtop zit, met zijn neusje naar de tepel gericht voordat je begint te voeden.
- Ondersteun de rug en nek van je baby tijdens het voeden en houd hem dicht bij je.
Borstvoedingshoudingen voor specifieke behoeften
Sommige baby's hebben specifieke behoeften als het gaat om borstvoeding. Het veranderen van je borstvoedingshouding kan een verschil maken, maar als je het moeilijk hebt, aarzel dan niet om je verloskundige of gynaecoloog te vragen of zoek hulp bij een lactatiekundige.
Borstvoedingshoudingen om winderigheid te voorkomen
Als het gaat om welke borstvoedingshoudingen je helpen om winderigheid te voorkomen, zegt Sharon: "Moeders melden vaak dat ze merken dat hun baby's zich comfortabeler voelen wat betreft de spijsvertering en minder winderig gedrag vertonen bij een ontspannen houding of een koalahouding. Baby’s hebben ook minder de neiging om te spugen.”
Sharon legt uit: “Sommige baby's die borstvoeding krijgen, vallen na de voeding gemakkelijk in slaap en hebben dan geen ondersteuning nodig bij het opboeren. Andere baby's, vooral als hun moeder een snelle melkstroom heeft, kunnen zich ongemakkelijk voelen en hebben meer tijd nodig om rechtop gehouden te worden na de voeding.”
Rechtop zitten tijdens het voeden, zoals de koalahouding of de voetbalhouding met rechtop zitten daarna, kan de hoeveelheid lucht die je baby inslikt tijdens het voeden verminderen, hoewel er weinig wetenschappelijk bewijs is om dit te bevestigen.7
Het boeren van je baby na het voeden kan helpen bij de spijsvertering en het verminderen van winderigheid. Om dit te doen, ondersteun je je baby in een houding die comfortabel aanvoelt en klop en wrijf je zachtjes over zijn rug.8
Sharon legt uit: “Sommige baby's die borstvoeding krijgen, vallen na de voeding gemakkelijk in slaap en hebben dan geen ondersteuning nodig bij het opboeren. Andere baby's, vooral als hun moeder een snelle melkstroom heeft, kunnen zich ongemakkelijk voelen en hebben meer tijd nodig om rechtop gehouden te worden na de voeding.”
Borstvoedingshouding om verslikken te voorkomen
“Een baby die hoest en sputtert tijdens het voeden, kan worden veroorzaakt door problemen met de snellere melkstroom of coördinatie, vooral bij premature of onwel geworden baby's," zegt Sharon.
Probeer te voorkomen dat je borsten te vol worden en kies voor houdingen zoals zijligging of rugligging, die je baby meer controle geven.9 Als de problemen aanhouden, aarzel dan niet om een arts om advies te vragen.
Tips bij het geven van borstvoeding
Borstvoeding geven kan een prachtige ervaring zijn om een band op te bouwen, maar het is niet altijd gemakkelijk en veel nieuwe moeders missen goede ondersteuning in de eerste dagen, waardoor het voeden moeilijker kan zijn dan nodig is.
Zoals Sharon uitlegt, is comfort voor de moeder essentieel bij het aanleggen. Tegelijk is het belangrijk dat het lichaam van de baby goed tegen dat van de moeder aanligt. Het is belangrijk dat het gezicht van je baby gelijkmatig tegen je borst ligt en dat de ruggengraat een mooie rechte lijn vormt, ongeacht welke houding je gebruikt.
Zolang je het lichaam van je baby volledig ondersteunt tijdens het voeden, kun je alle borstvoedingshoudingen proberen. Je zult sommige waarschijnlijk makkelijker vinden dan andere.
Voor pasgeborenen is de koalahouding soms wat lastig, maar naarmate je baby groeit, vinden veel moeders het prettiger dan bijvoorbeeld de rugbyhouding, die met een zwaardere baby moeilijker vol te houden is. Ook de rugligging verandert mee met de groei van je baby en kan uitkomst bieden bij voedingen onderweg of 's nachts in bed.11
Tot slot: borstvoeding vraagt aanpassing, geen perfectie
Borstvoeding kan voor jou en je baby een magische tijd zijn om elkaar te leren kennen. Het kan echter heel zwaar zijn als je als nieuwe moeder pijn hebt en je baby niet goed voedt. Aanleggen is een belangrijk onderdeel van borstvoeding, maar elke moeder en haar baby zijn uniek. Wees niet bang om verschillende borstvoedingshoudingen uit te proberen om te zien wat het beste werkt voor jou en je kleintje. Onthoud dat dit kan veranderen als je baby groeit en zich ontwikkelt en als je vaste voeding gaat geven.
Disclaimer: het advies in dit artikel is alleen ter informatie en sommige informatie geeft de ervaringen van anderen weer en mag niet in de plaats komen van medische zorg. Raadpleeg je huisarts of zorgverlener voordat je behandelingen of remedies probeert.
- Binns, C., Lee, M., & Low, W. Y. (2016). The long-term public health benefits of breastfeeding. Asia Pacific Journal of Public Health, 28(1), 7-14. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1010539515624964
- Dennis, C. L., Jackson, K., & Watson, J. (2014). Interventions for treating painful nipples among breastfeeding women. Cochrane Database of Systematic Reviews, (12). https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD007366.pub2/abstract
- Brimdyr, K. (2004). Pain reduction and treatment of sore nipples in nursing mothers. The Journal of perinatal education, 13(1), 29e35. https://connect.springerpub.com/content/sgrjpe/13/1/29
- Amir, L. H., & Bearzatto, A. (2016). Overcoming challenges faced by breastfeeding mothers. Australian family physician, 45(8), 552-556. https://search.informit.org/doi/abs/10.3316/informit.243363681828947
- Tomori, C. (2022). Overcoming barriers to breastfeeding. Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology, 83, 60-71. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1521693422000190
- Li, R., Fein, S. B., Chen, J., & Grummer-Strawn, L. M. (2008). Why mothers stop breastfeeding: mothers' self-reported reasons for stopping during the first year. Pediatrics, 122(Supplement_2), S69-S76. https://publications.aap.org/pediatrics/article-abstract/122/Supplement_2/S69/29429/Why-Mothers-Stop-Breastfeeding-Mothers-Self
- Leung, S. S. (2016). Breast pain in lactating mothers. Hong Kong Medical Journal, 22(4), 341. https://www.hkmj.org/system/files/hkmj154762.pdf
- Giugliani, E. R., Caiaffa, W. T., Vogelhut, J., Witter, F. R., & Perman, J. A. (1994). Effect of breastfeeding support from different sources on mothers' decisions to breastfeed. Journal of human lactation, 10(3), 157-161. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/089033449401000310
- Mangesi, L., & Zakarija‐Grkovic, I. (2016). Treatments for breast engorgement during lactation. Cochrane Database of Systematic Reviews, (6). https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006946.pub3/abstract
- Mitchell, K. B., & Johnson, H. M. (2022). Breast conditions in the breastfeeding mother. In Breastfeeding (pp. 572-593). Elsevier. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B978032368013400016X
- Omranipour, R., & Vasigh, M. (2020). Mastitis, breast abscess, and granulomatous mastitis. Diseases of the Breast during Pregnancy and Lactation, 53-61. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-41596-9_7
- Kelleher, C. M. (2006). The physical challenges of early breastfeeding. Social Science & Medicine, 63(10), 2727-2738. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0277953606003376
- World Health Organization. The physiological basis of breastfeeding. In: Infant and Young Child Feeding. Geneva: World Health Organization; 2009. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK148970/
- Kronborg, H., Harder, I., & Hall, E. O. (2015). First time mothers' experiences of breastfeeding their newborn. Sexual & Reproductive Healthcare, 6(2), 82-87. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1877575614000536
- Biviá-Roig G, et al. Biomechanical analysis of breastfeeding positions and their effects on lumbopelvic curvatures and lumbar muscle responses. Appl Ergon. 2023;110:104029. https://doi.org/10.1016/j.apergo.2023.104029
- Aburub A, et al. Nursing mothers’ experiences of musculoskeletal pain attributed to poor posture during breastfeeding: A mixed methods study. Breastfeed Med. 2022;17(11):926–31. https://doi.org/10.1089/bfm.2022.0105
- Ojukwu CP, et al. Breastfeeding-related neck pain: Prevalence and correlates among Nigerian lactating mothers. Int Health. 2023;15(4):383–8. https://doi.org/10.1093/inthealth/ihac050
- Woods, A., Dykes, F., & Bramwell, R. (2002). An intervention study using a breastfeeding positioning and attachment tool. Clinical effectiveness in nursing, 6(3-4), 134-142. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1361900402001115
- Karimi, F. Z., Sadeghi, R., Maleki-Saghooni, N., & Khadivzadeh, T. (2019). The effect of mother-infant skin to skin contact on success and duration of first breastfeeding: A systematic review and meta-analysis. Taiwanese Journal of Obstetrics and Gynecology, 58(1), 1-9. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1028455918302766
