Alles wat je over gember moet weten

Je kent gember natuurlijk als de pittige specerij die vaak gebruikt wordt in de keuken of in thee, maar wist je dat gember ook een uitstekend ingrediënt is voor de spijsvertering?* Dat is ook een van de redenen waarom producten met gember, van gemberthee tot gember shots, de laatste jaren zo populair zijn geworden. In dit artikel vertellen we je alles over gember en de voordelen ervan. 

Wat is gember?

Gember is een specerij (een natuurlijke aromatische, plantaardige stof) uit de Zingiberaceae-familie, waar ook kurkuma deel van uitmaakt. Gember komt van de wortelstok van de gemberplant en heeft een vrij sterke, frispittige smaak. 

Gember wordt al duizenden jaren in verschillende landen gebruikt, waardoor de oorspronkelijke herkomst van de plant niet geheel duidelijk is. Men denkt dat de wortel oorspronkelijk uit China komt, maar tegenwoordig komt de meeste gember uit India.

Waar is gember goed voor?

Gember wordt ook wel de wonderwortel genoemd. Het is een echte smaakmaker in tal van gerechten, maar zou daarnaast ook verschillende positieve effecten op de gezondheid hebben. Dit zijn de belangrijkste voordelen van gember:

• Gember helpt de spijsvertering te ondersteunen* en draagt bij aan een normale functie van het darmkanaal.*

Gember voegt niet alleen smaak toe aan gerechten, het zorgt er ook nog eens voor dat je spijsvertering wordt ondersteund.* Bovendien draagt het bij aan een normale functie van het darmkanaal.*

Indiase onderzoekers hebben in 2004 aangetoond dat gember bepaalde spijsverteringsenzymen kan stimuleren waardoor de tijd die het lichaam nodig heeft om voedsel te verteren, versneld wordt. Dat zou ongemakken, zoals constipatie, kunnen helpen voorkomen.¹ Een studie uit 2011 keek naar de vertering van soep bij proefpersonen die gembercapsules toegediend kregen. Wat bleek: bij zij die gember kregen, was de maag leeg na gemiddeld 12,3 minuten, terwijl dat voor de controlegroep 16,1 minuten duurde.²

• Gember draagt bij tot de natuurlijke afweer van het lichaam* en ondersteunt het immuunsysteem.*

Kan je lichaam wel wat extra ondersteuning gebruiken, bijvoorbeeld in de wintermaanden? Dan doe je er goed aan om wat extra gember toe te voegen in je gerechten of wat meer gemberthee te drinken. Gember draagt namelijk bij tot de natuurlijke afweer van het lichaam* en ondersteunt het immuunsysteem.*

Die eigenschap heeft gember te danken aan gingerol, de bioactieve stof in gember. De studies hierover zijn nog beperkt, maar verschillende studies wijzen er mogelijk op dat gingerol antivirale en antibacteriële eigenschappen heeft.^3,4

• Gember kan helpen om reisziekte te voorkomen* en kan ondersteuning bieden bij ochtendmisselijkheid.*

Gember staat ervoor bekend hulp te kunnen bieden bij misselijkheid, bijvoorbeeld tijdens het reizen.* Volgens onderzoekers van de universiteit van Exeter zou het de symptomen van wagenziekte, zeeziekte en ochtendmisselijkheid tijdens de zwangerschap kunnen verzachten.* ⁵

Een studie bij 120 zwangere vrouwen die 4 dagen lang dagelijks 750 mg gember namen, toonde een aanzienlijke vermindering van misselijkheid in vergelijking met een controlegroep.⁶ Raadpleeg bij zwangerschap wel altijd eerst een arts voordat je gember inneemt.

• Gember draagt bij tot de verbetering van vitaliteit en energie.*

Dat een gembershot je mogelijk kan ondersteunen op een zware, vermoeiende dag, is geen mythe. Gember is namelijk nuttig bij vermoeidheid* en kan bijdragen tot de verhoging van de energie.* Dat heeft gember te danken aan z’n stimulerende eigenschappen die bijdragen tot de weerstand tegen vermoeidheid.* 

Volgens onderzoek komt dat omdat gember de bloedcirculatie kan stimuleren*, waardoor zuurstof sneller en makkelijker tot in de lichaamscellen raakt. Daarnaast zou gember mogelijk ook de bloedsuikerlevels stabiel kunnen helpen houden.* Bij een review van 10 verschillende studies bij een totaal van 490 proefpersonen toonde gember een significante verbetering in de stabiliteit van de bloedsuikerspiegel en de insulinegevoeligheid.⁷

• Gember draagt bij tot de gezondheid van de bloedvaten* en helpt bij het behouden van een gezond hart.*

Regelmatig gember innemen, draagt bij tot de gezondheid van de bloedvaten*, wat op zijn beurt bijdraagt tot het behoud van een gezond hart.* 

Een onderzoek uit 2014, waarbij 70 mensen met diabetes drie maanden lang 1,6 gram gember per dag kregen, ontdekte dat de triglyceride- en cholesterollevels gedaald waren, terwijl dat bij de placebogroep niet het geval was.⁸ Een reviewstudie waarbij de data van 4000 proefpersonen onderzocht werden, ontdekte dat mensen met een hogere gemberinname een lagere kans hadden op chronische hart- en vaatziekten en een hoge bloedddruk.⁹

Hoewel de onderzoeken veelbelovend zijn en gember niet voor niets al duizenden jaren gebruikt wordt voor z’n vele gezondheidsvoordelen, is het belangrijk om te weten dat deze voordelen nog niet officieel zijn goedgekeurd door de Europese Commissie. 

*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

Hoe neem je gember in?

Het bijkomend voordeel van gember is dat je het op veel verschillende manieren kan innemen: 

• Gember in gerechten. Wat dacht je bijvoorbeeld van kip tikka masala met gember of een rijstschotel met gember. Gember past in (bijna) elk gerecht en is vooral populair in de oosterse keuken. 
• Gember shots. Gember in shots is makkelijk mee te nemen en helpt je op een snelle, makkelijke manier jouw portie gember binnen te krijgen. 
• Gemberthee. Een van de populairste manieren om gember binnen te krijgen, is via een verwarmende (verse) gemberthee. In de zomer kan je ook een verfrissende gember ijsthee maken. Tip: met wat manukahoning geef je jouw gemberthee een extra zoete twist.  
• Gembersmoothie. Een citroen, een handje spinazie, een peer, een eetlepel verse gember en 120 ml water: dat is alles wat je nodig hebt voor een frispittige smoothie die voor een boost zal zorgen. Even mixen in de blender en genieten maar! 
• Gemberbier. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, bevat gemberbier geen alcohol. Door zijn verfrissende, maar tegelijkertijd pittige en kruidige smaak is gemberbier een heerlijk alternatief voor reguliere frisdranken. Let wel: gemberbier bevat vaak veel suiker, dus drink er niet te veel van. 
• Honing met gember. Ook aan honing wordt gember toegevoegd, bijvoorbeeld in deze honing met gember van De Traay. Dankzij z’n warme, kruidige smaak is gemberhoning Ideaal als toevoeging aan gerechten of voor in je thee. 
• Gemberpoeder. Je kan ook voor het gebruiksgemak van gemberpoeder kiezen. Gemberpoeder is lang houdbaar en strooi je makkelijk in al je bereidingen. Bij Holland & Barrett vind je 100% natuurlijke gemberpoeder van Purasana en gemberpoeder van Biotona. 
• Gembercapsules. Houd je minder van de pittige smaak van gember, maar wil je toch optimaal van de voordelen profiteren? Dan zijn gembercapsules wellicht iets voor jou. Ook voor wie op een snelle en makkelijke manier gember binnen wil krijgen, zijn capsules een goede keuze. 

Hoeveel gember per dag?

Hoewel er geen referentie-inname voor gember is vastgesteld, wordt over het algemeen aangeraden om niet meer dan 4 gram gember per dag te consumeren, in welke vorm dan ook, inclusief voeding en supplementen.

Bij de meeste studies kregen proefpersonen lagere doseringen gember toegediend, meestal rond de 1 gram gember per dag. Veel is ook afhankelijk van hoe je gember precies inneemt. Het spreekt voor zich dat gemberthee vaak veel minder geconcentreerd is dan bijvoorbeeld een gember shot of gembercapsules. Als je gember in capsulevorm neemt, houd je dan altijd aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid op het label. 

Heeft gember bijwerkingen?

Bijwerkingen bij het gebruik van gember komen niet zo vaak voor. In zeldzame gevallen ondervinden mensen wel symptomen als een opgeblazen gevoel, misselijkheid, maagzuur, reflux, diarree of buikpijn. Daarnaast wordt het gebruik van gember afgeraden voor: 

• Mensen met diabetes of die medicijnen voor diabetes gebruiken. 
• In combinatie met met bloedverdunners of andere bloeddrukmedicijnen. 
• Mensen met galstenen, auto-immuunziekten of bij het gebruik van immunosuppressiva. 
• Mensen die last hebben van brandend maagzuur of een gevoelige maag. 
• Contacteer in bovenstaande gevallen altijd eerst je arts.

Kan je gember zelf kweken? 

Het goede nieuws: ja, dat kan! Nog beter nieuws: je kan gember relatief eenvoudig binnenshuis kweken via volgende stappen: 

1. Neem een stuk (biologische) gember met veel knobbels en uiteinden.
2. Snijd de gember in stukken van ongeveer 3 centimeter breed. 
3. Plant de gember in een pot met voldoende ruimte. Houd er rekening mee dat gember ongeveer 20 centimeter ruimte nodig heeft om te groeien. Kies bij voorkeur voor een lange, platte pot, want gember groeit horizontaal. 
4. Vul de pot met potgrond en plant de gember in het midden van de pot met de knoppen naar boven gericht. 
5. Geef je gemberplantje elke dag een beetje water tot hij blaadjes krijgt. 
6. Geef één keer per maand wat extra plantenvoeding. 
7. Met wat geluk en veel geduld kan je na een paar maanden jouw eigen gember in de keuken gebruiken.   

Tot slot: experimenteer erop los

Van shots tot smoothies: gember is een van de meest veelzijdige specerijen op onze planeet. Veelzijdig in de manieren waarop je gember kan gebruiken, maar ook veelzijdig in de vele gezondheidsvoordelen. Experimenteer erop los en proef de voordelen van gember, maar houd je wel altijd aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Bij twijfel of bijwerkingen, contacteer dan altijd je arts. 

Dit advies is puur ter informatie en is niet bedoeld ter vervanging van medisch advies of medicijnen. Neem altijd contact op met je huisarts of specialist voor je de tips en adviezen op deze website toepast. Wij raden zwangere vrouwen aan om het gebruik van gember tijdens de zwangerschap te beperken. Toelatingsproducedure voor de gezondheidsclaims loopt nog.