In je thee, op een boterham of pannenkoek, als dressing over salade of door de yoghurt – honing is niet alleen een heerlijke suikervervanger, maar dit ‘vloeibare goud’ bevat daarnaast ook antioxidanten en heeft een verzachtende werking op de keel. Maar wat is nu het verschil tussen al die soorten honing, en welke honing is nu eigenlijk het allerlekkerste? Er bestaan namelijk ontzettend veel verschillende soorten – en allemaal smaken ze nét weer anders.
Van acaciahoning tot manuka honing
Acaciahoning, berghoning, bloemenhoning, boekweithoning, eucalyptushoning, lindehoning, manuka honing, tijmhoning.. en ga zo maar door. Wist jij dat er zo veel verschillende soorten honing bestaan?
Dat honing door bijen wordt gemaakt hoeven we je vast niet te vertellen. Vrouwtjesbijen zuigen nectar uit bloeiende bloemen en brengen de nectar naar de korf. Nectar is een kleverige stof die suikers, maar ook een kleine hoeveelheid sporenelementen, vitamines en mineralen bevat.[1] Bij de bijenkorf wordt de nectar overgenomen door werkbijen die de nectar inslikken en verteren tot honing. Vervolgens spuiten ze deze massa in de honingraat. Ze wapperen met hun vleugels om meer water te laten verdampen, totdat de honing de juiste consistentie heeft.
Voor de bij zelf is het niet zo belangrijk uit welke bloem de nectar komt. Voor ons daarentegen wel: de smaak van de honing wordt namelijk bepaald door de soorten bloem(en) waar de nectar vandaan gehaald wordt. Dit resulteert in een heel scala aan honingsoorten met een verschillende smaak, kleur en textuur.
Als een bij losgelaten worden in een veld waar vooral één soort bloem voorkomt, zal deze haar nectar ook (voornamelijk) uit die bloemen halen. Als er veel verschillende soorten bloemen bij elkaar groeien, zal de bij ook verschillende soorten nectar verzamelen.
Zo wordt acaciahoning gemaakt van nectar uit de bloemen van de acaciaplant en komt de befaamde manuka honing van nectar afkomstig van de manukastruik. Bloemenhoning daarentegen wordt gemaakt van nectar uit allerlei verschillende bloemen en bloesems. Bloemenhoning is dus een gemengde honing. Verschillende soorten bloemenhoning kunnen daarom ook een net wat andere smaak, kleur en geur hebben. Wel heeft bloemenhoning een minder uitgesproken smaak dan de meeste andere honingsoorten.
Rauwe honing
Honing is oneindig houdbaar, maar gaat naar verloop van tijd wel kristalliseren, ook wel “versuikeren” genoemd. De honing wordt dan hard en minder goed smeerbaar. Omdat gekristalliseerde honing er minder aantrekkelijk uitziet voor de consument, wordt honing vaak sterk verhit. Dit gaat kristallisatie tegen, maar hierdoor gaan er ook veel goede eigenschappen verloren.
Rauwe honing is pure, onbewerkte honing. Deze honing komt direct uit de honingraat en wordt dus niet eerst gekookt of op een andere manier bewerkt. Rauwe honing zal daarom ook eerder kristalliseren dan de meeste honing die je in de reguliere supermarkt vindt. Is dit erg? Je zou kunnen zeggen dat snelle kristallisatie juist een kenmerk is van goede honing: omdat deze honing niet verhit is (en dus sneller kristalliseert), zijn de werkzame stoffen immers behouden gebleven.
TIP: is je honing zo erg gekristalliseerd dat deze niet meer goed smeerbaar is?
Doe de honing dan een paar seconden in de magnetron of zet de pot even in een pan met lauwwarm water om de honing weer vloeibaar te maken. Let op dat je de honing niet té warm maakt, dan zullen er alsnog waardevolle enzymen verloren gaan! Je kan de honing ook op de vensterbank zetten als de verwarming aan staat; het verwarmen duurt dan langer, maar zo weet je wel zeker dat alle goede eigenschappen behouden blijven!
Is honing gezond als suikervervanger?
Er wordt vaak gedacht dat honing gezonder is dan suiker. Maar is dat wel zo? Net zoals alle andere suikersoorten bevat honing een combinatie van fructose en glucose – feitelijk is honing dus een gewoon een veredelde suiker. Daarom is ons advies ook om niet te veel honing te consumeren. Wel bevat honing iets minder calorieën dan suiker, wat honing tot een interessante suikervervanger maakt. Dit lagere gehalte aan calorieën komt door de samenstelling: honing bevat veel meer water, waardoor de suikers verdund worden.
Daarnaast heeft honing ook een aantal eigenschappen die suiker niet heeft. Het is niet zonder reden dat mensen die last van keelpijn hebben vaak thee met honing drinken: honing heeft namelijk een verzachtende werking op de keel. Daarnaast bevat de nectar waar honing van gemaakt wordt onder andere vitamine C, verschillende B-vitaminen en mineralen als kalium, magnesium, koper, ijzer en zink.[2]
Honing bevat tevens antioxidanten die je lichaam helpen beschermen tegen schadelijke invloeden van buitenaf, zoals vervuiling. Wel verschilt de antioxidatieve werking per honingsoort. Onderzoekers van de universiteit van Ljubljana hebben aangetoond dat donkere honing een hoger gehalte aan voedingsstoffen en antioxidanten bevat dan lichte honing.[3] Voorbeelden van donkere honing zijn tijmhoning, heidehoning en manuka honing.
Manuka honing: het gouden wondermiddel
Manuka honing heeft een licht houtachtige smaak en is voller, donkerder en romiger dan andere honingsoorten. Maar, deze superfood is veel meer dan alleen een bijzondere zoetmaker. De nectar van de manukastruik bevat dihydroxyaceton (DHA), dat door bijen wordt omgezet in methylglyoxal (MGO). MGO is het “geheime” ingrediënt dat manuka honing zo uniek maakt. Hoe krachtiger het MGO, des te sterker de antibacteriële en antimicrobiële eigenschappen van de honing.
Van manuka-honing wordt ook gezegd dat het een positief effect kan hebben op bepaalde huidklachten en de spijsvertering bevordert. Australische onderzoekers hebben aangetoond dat wonden sneller kunnen genezen wanneer deze met manuka honing ingesmeerd worden, en manuka honing zou tevens kunnen helpen om de pijn bij lichte brandwonden te verzachten [4, 5]. Daarnaast is manuka honing óók gewoon ontzettend lekker. Doe deze suikervervanger bijvoorbeeld eens door een smoothie, op brood.. of eet de honing gewoon los, met een lepel!
Dit advies is puur ter informatie en is niet bedoeld ter vervanging van medisch advies of medicijnen. Neem contact op met je huisarts of specialist voor je de adviezen op deze website toepast. Wij adviseren om kinderen jonger dan 12 maanden geen honing te geven.
Bronnen:
[1] Is honing gezonder dan suiker? Geraadpleegd via: https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/is-honing-gezond.aspx
[2] Nutrition Database. Geraadpleegd via: https://nutritiondata.self.com/facts/sweets/5568/2
[3] Bertoncelj, Jasna. Evaluation of the phenolic content, antioxidant activity and colour of Slovenian honey. Geraadpleegd via: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0308814607001483?via%3Dihub
[4] Tsang, As, et al. Comparison of the effects of topical application of UMF20 and UMF5 manuka honey with a generic multifloral honey on wound healing variables in an uncontaminated surgical equine distal limb wound model. Geraadpleegd via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28714567
[5] Niaz, K, et al. Health Benefits of Manuka Honey as an Essential Constituent for Tissue Regeneration. Geraadpleegd via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28901255