Rozemarijn: waar is het goed voor en hoe gebruik je het?

Rozemarijn staat voornamelijk bekend om zijn karakteristieke geur en licht bittere aromatische smaak. Wellicht gebruik je rozemarijn weleens in gerechten zonder erbij na te denken. Maar wist je dat dit plantje veel meer te bieden heeft dan alleen zijn lekkere smaak en geur? 

Wat is rozemarijn?

Rozemarijn, of Rosmarinus officinalis, is een welbekend huis-tuin-en-keukenkruid dat ingezet wordt voor verschillende doeleinden. Rozemarijn is een heester of struik die te herkennen is aan zijn naaldachtige bladeren en specifieke kruidige geur. De struik kan tot 1,2 meter hoog worden en heeft naast de naaldachtige blaadjes ook kleine bloemetjes in het voorjaar. Deze bloemetjes zijn meestal lichtblauw van kleur, maar kunnen in sommige gevallen ook wit of roze zijn. Van origine groeit rozemarijn in Zuid-Europa en Klein-Azië, maar de struik kan prima overwinteren in Nederland & België en kan daarom gewoon in eigen tuin of op het balkon gehouden worden. Let er wel op dat je de rozemarijn binnen zet bij vorst!

Waar is rozemarijn goed voor?

Rozemarijn is naast zijn heerlijke geur en smaak ook goed voor een aantal functies in het lichaam. Zo zijn er een groot aantal studies gedaan waaruit de geneeskrachtige eigenschappen van rozemarijn worden bevestigd. 

1. Ondersteunt het immuunsysteem *
   
   Rozemarijn heeft een antimicrobiële werking. Een antimicrobiële werking houdt in dat het het lichaam kan helpen om infecties te bestrijden veroorzaakt door micro-organismen (1).

2. Ondersteunt de cardiovasculaire gezondheid *
   
   Cardiovasculaire gezondheid betreft de gezondheid van het hart, de bloedvaten en het bloed. Rozemarijn bevat onder andere polyfenolen, een natuurlijke stof die bijdraagt aan het stabiliseren van bloedsuikerlevels en het gezond en flexibel houden van de bloedvaten. Daarnaast kan rozemarijn helpen om een gezond cholesterollevel te behouden (1).
    
3. Helpt de lever te beschermen *
   
   Een studie heeft aangetoond dat rozemarijn essentiële olie de lever beschermt door het neutraliseren van vrije radicalen en het activeren van de afweermechanismen van de lever (2).
    
4. Heeft een positief effect op het maagdarmkanaal *
   
   Rozemarijn bevat plantenstoffen die een positieve impact hebben op het maagdarmkanaal door het verminderen van oxidatieve stress in het maagdarmkanaal (3). Oxidatieve stress kan er voor zorgen dat het maagdarmkanaal van slag raakt (4).
    
5. Ondersteunt het geheugen *
   
   In een onderzoek bij universiteitsstudenten bleek dat rozemarijn zowel het prospectieve als retrospectieve het geheugen kan ondersteunen (5). Het prospectieve geheugen houdt in dat je je plannen en doelen die in de toekomst liggen kan onthouden, zoals een doktersafspraak of een etentje dat gepland staat. Retrospectief geheugen houdt in dat je gebeurtenissen uit het verleden kan herinneren. De studenten in dit onderzoek namen dagelijks 500 mg rozemarijn in.
    
6. Werkt stressverlagend *
   
   De geur van rozemarijn kan het stresshormoon cortisol in ons lichaam verlagen. Rozemarijnolie wordt om deze reden vaak gebruikt in aromatherapie. Ongeveer 5 minuten ruiken aan essentiële rozemarijnolie kan ervoor zorgen dat cortisol wordt verlaagd (6).
    

*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

Hoe rozemarijn gebruiken?

Rozemarijn is zeer veelzijdig en kan op verschillende manieren gebruikt worden. Gebruik je rozemarijn voor een specifiek doel? Kijk dan altijd op welke manier je de rozemarijn het beste kan innemen. 

• Rozemarijn thee
  Je kan gemakkelijk rozemarijn thee maken door een aantal verse takjes 5 tot 10 minuten in gekookt water te laten trekken. Voor de smaak kan je eventueel sinaasappel(schil) en honing toevoegen. Rozemarijn thee is een makkelijke manier om de behulpzame stoffen van rozemarijn tot je te nemen.
  
   
• Rozemarijn essentiële olie
  De geur van rozemarijn is krachtig, kruidig en opwekkend. Rozemarijn in de vorm van olie wordt met name gebruikt om te inhaleren. Je kunt de olie gebruiken in combinatie met een oliebrander of diffuser om zo de geur te verspreiden in een ruimte. Rozemarijnolie kan daarnaast worden gebruikt bij massages om doorbloeding te bevorderen en gewrichtspijn te verlichten*. Meng de rozemarijnolie hiervoor wel met een draagolie. Bestel rozemarijnolie makkelijk online bij Holland & Barrett.
   
• Rozemarijn als conserveermiddel
  Omdat rozemarijn oxidatie en microbiële besmetting kan voorkomen, groeit het in populariteit als natuurlijk converseringsmiddel. Rozemarijn kan hierdoor de gebruikelijke, synthetische conserveringsmiddelen in de voedselindustrie deels vervangen. De EFSA (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid) concludeerde dat rozemarijn een veilig conserveringsmiddel is (8).
  
   
• Rozemarijn in gerechten
  Rozemarijn is naast al zijn gezondheidsvoordelen ook nog eens heel smakelijk en past onder andere goed bij vleesgerechten, stoofschotels, aardappeltjes en op de barbecue! Om rozemarijn in gerechten te gebruiken, rits je de takjes van de steel af en snijd je ze eventueel fijn. 

Waar en wanneer rozemarijn planten?

Zoals eerder gezegd komt rozemarijn oorspronkelijk uit Zuid-Europa en Klein-Azië maar is het een dusdanig “makkelijke” plant dat je deze ook gewoon in Nederland en België in je tuin of binnen in een pot kan laten groeien. Wil je rozemarijn in je tuin groeien? Je kunt de plant dan het beste in het voorjaar of de zomer planten. Zorg ervoor dat de grond niet te vochtig is en plaats indien mogelijk een laagje kiezelstenen of grit onderin het gat waar je de rozemarijn gaat planten. Let er wel op dat je je rozemarijn naar binnen verplaatst als het gaat vriezen. Daar kan het plantje namelijk niet tegen. Als je de rozemarijn liever binnen in een pot wil groeien, doe je er goed aan om regelmatig extra plantenvoeding aan de pot toe te voegen. Zo weet je zeker dat je plantje voldoende voedingsstoffen heeft en goed kan groeien.

Tot slot

Rozemarijn is heerlijk in gerechten en heeft naast zijn lekkere smaak en geur ook een aantal gezondheidsvoordelen. Het plantje is vrij makkelijk in eigen huis en tuin te houden. Zo heb je altijd verse rozemarijn bij de hand en kan je er gemakkelijk thee van maken of het in gerechten verwerken om zo van een aantal gezondheidsvoordelen te profiteren. Heb je klachten die aanhouden? Dan is het raadzaam om een arts te raadplegen.