Eczeem is een van de meest voorkomende huidaandoeningen: één op de vijf kinderen en één op de twintig volwassenen hebben er last van. Eczeem jeukt, houdt je uit je slaap en kan infecties veroorzaken. Maar gelukkig kan je veel doen om de symptomen van eczeem op natuurlijke wijze te verzachten.
Laatste update: 10 februari 2022.
Wat is eczeem?
Eczeem is een verzamelnaam voor een groot aantal verschillende huidaandoeningen die jeukende huiduitslag tot gevolg hebben. Deze niet besmettelijke, chronische ontsteking van de huid kenmerkt zich door droge, rode, schilferende en jeukende plekjes op de huid. Je kunt op elke leeftijd eczeem krijgen, maar eczeem komt vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen. De meeste kinderen groeien er echter overheen, hoewel ze vaak een droge huid houden of op latere leeftijd nog steeds gevoelig zijn voor een eczeemaanval.
Welke soorten eczeem zijn er?
Afhankelijk van de oorzaak, vorm en plaats onderscheiden we verschillende soorten eczeem. Het meest voorkomende type eczeem is atopische dermatitis, maar er bestaan nog tal van andere soorten, zoals irriterende dermatitis, allergische contactdermatitis, dishydrotisch eczeem, nummulair eczeem en seborroïsch eczeem.
De bekendste soorten eczeem zijn:
Seborroïsch eczeem
Seborroïsch eczeem komt vooral voor in het gezicht en op de hoofdhuid voor. Dit type eczeem komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en kan verergeren als je veel zeep gebruikt of vaak een muts of pet draagt. Het kenmerkt zich door een rode huid en vette, geelachtige schilfers. Deze schilfers zitten vooral in je haar of wenkbrauwen, achter of in je oren en tussen je wimpers. De meest bekende maar ook lichtste vorm van seborrïsch eczeem is roos.
Atopisch eczeem (Constitutioneel eczeem)
Atopisch eczeem, ook wel constitutioneel eczeem genoemd, wordt veroorzaakt door een combinatie van genen en omgevingsfactoren. Symptomen van atopisch eczeem zijn onder meer rode, droge, schilferige en jeukende plekken op de huid. Deze vorm van eczeem kan overal op je lichaam voorkomen, maar je ziet het voornamelijk op de achterkant van de knieën en op de handen en voeten. Tijdens een aanval kan de huid vocht afscheiden en bloeden en er kunnen korstjes ontstaan. Ook kunnen zich verdere complicaties, zoals infecties, voordoen.
Contacteczeem
Contacteczeem is een plaatselijke reactie die roodheid, jeuk en een branderig gevoel kan veroorzaken op de plek waar de huid in contact is gekomen met een allergeen of irriterende stoffen, zoals zuren, reinigingsproducten of cosmetica. 84 à 90% van de werkgerelateerde huidaandoeningen bestaat uit contacteczeem.
Wat zijn de symptomen van eczeem?
Alle verschillende soorten eczeem hebben dezelfde symptomen, maar je huisarts kan je vertellen welk type je hebt. Eczeem kan ertoe leiden dat de vouwen in je armen en benen droog, schilferig en rood worden, gaan jeuken en gaan barsten. Als je gaat krabben, worden die plekken dikker en krijg je kloven. Als je eczeem ontstoken raakt, kan je pijnlijke blaren vol pus krijgen en bulten die vocht afscheiden, bloeden en korsten krijgen. Je kunt dan ook eczeem op je gezicht, hals, hoofdhuid en andere delen van je lichaam krijgen.
Een ernstige vorm van eczeem kan je ’s nachts wakker houden, waardoor het moeilijk wordt om de aanbevolen acht uur slaap te krijgen. Dit kan zowel je persoonlijke leven als je werkende leven beïnvloeden, omdat je het grootste deel van de tijd waarschijnlijk lusteloos en moe bent.
Hoe ontstaat eczeem?
Bij eczeem kunnen de huidcellen minder gemakkelijk vocht vasthouden en vetten en olie produceren. Dit betekent dat de functie van de huid als barrière in gevaar komt, en dat de huid gevoelig is voor uitdroging, irritatie en infectie.
Er zijn veel verschillende dingen die tot de ontwikkeling van eczeem kunnen leiden, bijvoorbeeld:
- Voedselallergie of -intolerantie
- Je genen – sommige soorten eczeem zijn erfelijk
- Astma
- Gebruik van scherpe zeep en huidverzorgingsproducten die je huid irriteren
- Als je lichaam meer IgE-antilichamen produceert dan nodig is, wat van invloed kan zijn op je immuunsysteem
- Een virusinfectie
- Als je huid geen barrière vormt die sterk genoeg is
- Een allergie voor huismijt, pollen, katten of honden
- Stress
- Andere medische aandoeningen
- In nauw contact komen met chemicaliën en irriterende stoffen, zonder beschermende handschoenen of kleding te dragen
- Weersveranderingen. Kou kan je huid uitdrogen, waardoor je gevoeliger bent voor eczeem
Wat te doen tegen eczeem?
Bij bijna drie op de vier kinderen die last hebben van eczeem, verdwijnt de aandoening tegen de tijd dat ze 7 jaar oud zijn. Helaas hebben sommige mensen er hun hele leven last van, maar met de juiste behandeling hoeft dit geen onoverkomelijk probleem te zijn.
Je huisarts kan je doorverwijzen naar een specialist voor een allergietest om zo de eventuele oorza(a)ak(en) te achterhalen. Hij of zij kan bijvoorbeeld een zeepvervanger aanraden, of antibiotica of antihistamine voorschrijven, maar in veel gevallen is er ook veel dat je zelf kan doen om je klachten te verminderen. Om de symptomen tijdelijk te verlichten, kun je een koude natte doek op de eczeemplek leggen om de jeuk te verminderen, maar wat je vooral moet proberen uit te vinden is wat je eczeem veroorzaakt.
Dit kan je doen tegen eczeem
1. Vermijd producten die je huid kunnen irriteren.
2. Verzorg je huid met een vochtinbrengende crème die manuka honing, kamille of aloë vera bevat. Je kan ook kiezen voor de speciale eczeemcrème of de eczeemolie van Grahams
3. Houd bij welke voedingsproducten je eczeem activeren en schrap ze uit je menu.
4. Drink veel water en eet vooral fruit, groente en essentiële vetzuren.
Helpt dit niet? Maak dan een afspraak met je huisarts; hij of zij kan je steroïde crèmes of andere helende zalf voorschrijven. Bij atopisch eczeem moet je elke dag verzachtende, vochtinbrengende middelen gebruiken, en tijdens (acute) eczeemaanvallen gebruik je topische corticosteroïden (topische steroïden) en helende zalf.
Afhankelijk van de ernst van je eczeem, kan je huisarts je doorsturen naar een dermatoloog, die een behandelplan op maat kan samenstellen.
Wat helpt tegen jeuk door eczeem?
Er bestaan veel natuurlijke middelen die kunnen helpen om je huid te kalmeren als je last hebt van eczeem. Sommige van deze producten heb je misschien wel gewoon al in je keukenkastje staan!
Kokosolie
Bijna allemaal hebben we inmiddels wel van deze tropische wonderolie gehoord. Kokosolie staat bekend als een echte alleskunner, dringt goed door in de huid en vult het vochtgehalte in je huid aan.
Bacteriën
Gezonde darmen doen wonderen voor je algehele gezondheid: 80 procent van je immuunsysteem bevindt zich in je spijsverteringszone. Gezonde darmen leiden bovendien tot een gezonde huid. Er zijn bepaalde bacteriën die bekendstaan om hun darmvriendelijke eigenschappen, zoals acidophilus. Acidophilus zit onder andere in zuurkool, maar je kunt acidophilus ook als voedingssupplement kopen.
Honing
Honing wordt al jarenlang gebruikt omwille van de gezondheidsbevorderende eigenschappen die dit gouden goedje zou bevatten. Honing werkt niet alleen antibacterieel, maar bevat ook antioxidanten en helpt bij bepaalde huidklachten.[1]
Zwavelzeep
De eczeem regelmatig reinigen met zwavelzeep, zou ook mogelijk verlichting kunnen bieden. Zwavelzeep, in het Engels ook wel sulfur soap of sulphur soap genoemd, werkt extra verzorgend en reinigend voor de onregelmatige huid.
Een kalmerend bad
Soms moet je gewoon even terug naar de basis. Als je alles hebt geprobeerd en je voelt je nog steeds beroerd, neem dan een havermeelbad – havermeel kan je huid kalmeren en hydrateren.
Een haverbad nemen betekent niet dat je jezelf moet onderdompelen in een enorme tobbe havermoutpap. Doe simpelweg de hoeveelheid van een mok havermeel in een katoenen doek, knoop de doek dicht en leg dit in het bad. Blijf minstens 15 minuten in het melkachtige water liggen weken om het effect goed te voelen.