Teken zijn parasieten die tot de spinachtigen behoren. Een beet van een teek is pijnloos, maar het is wel belangrijk om er op een snelle, correcte manier op te reageren. Doe je dat niet, dan zou een tekenbeet de ziekte van Lyme kunnen veroorzaken. In dit artikel vertellen we je alles over teken en hoe je tekenbeten kunt voorkomen en behandelen.
Laatste update: 14 januari 2022.
Wat is een teek?
Een teek is een klein, spinachtig insect dat leeft van het bloed van gewervelde dieren. Teken bijten zich als parasieten vast in de huid van onder meer zoogdieren, reptielen, vogels en ook mensen. Teken hebben vaak een onopvallende kleur zoals bruin, grijs of zwart en zijn niet groter dan een paar millimeter. Een teek herkennen, is dus niet altijd makkelijk. Dankzij hun rekbare huid kunnen ze uitzetten bij het opzuigen van bloed. Vrouwtjes, die veel proteïnen nodig hebben voor de ontwikkeling van eitjes, kunnen tot wel tien keer hun eigen lichaamsgewicht in bloed opzuigen.
Waar vind je teken en wanneer zijn ze actief?
Teken behoren samen met onder meer de huismus, uil, hond en mens tot het selecte groepje van levende wezens die over de hele wereld, op alle continenten, verspreid zijn. In onze streken zijn er een tiental tekensoorten bekend, die vooral voorkomen in landelijke gebieden met struikgewas en veel bos. Teken verschuilen zich ook graag in hoog gras. In België en Nederland zijn ze vooral van maart tot oktober actief, omdat de temperaturen dan hoger zijn. De meeste tekenbeten komen in de zomermaanden voor, omdat in die maanden er meer mensen de natuur intrekken.
Waaraan kan je een tekenbeet herkennen?
Een tekenbeet herkennen, is het gemakkelijkst als er nog een teek aan de huid vastgehecht zit. Omdat een teek verdovende stoffen uitscheidt, is een tekenbeet voor de rest pijnloos, al kan een tekenbeet wel jeuk veroorzaken. Een teek laat meestal een klein rood bultje van 1 tot 2 centimeter achter op de huid, wat vergelijkbaar is met andere insectenbeten. Denk je een tekenbeet zonder teek te hebben gevonden? Kijk dan vooral naar de plaats van de beet. Teken houden van warme, vochtige plaatsen zoals oksels, liezen of de knieholte, dus beten op dit soort plaatsen kunnen eventueel van een teek zijn.
Wat zijn de symptomen van een tekenbeet?
Juist omdat een tekenbeet pijnloos is, brengt het weinig tot geen symptomen met zich mee. Een tekenbeet kan wel wat jeuken. Als je gebeten bent door een besmette teek en die niet op tijd hebt verwijderd, kan er wel een groeiende, blauwrode vlek op de huid verschijnen en kunnen koortsachtige symptomen optreden. Neem in dat geval contact op met je huisarts.
Hoe lang duurt het voordat een teek volgezogen is?
Als een teek zich aan je huid heeft vastgehecht, zal hij bloed opzuigen en groter worden. Dat proces gaat verder tot de teek is volgezogen, wat meestal een paar dagen duurt. Omdat teken besmet kunnen zijn met bacteriën en op die manier de ziekte van Lyme kunnen veroorzaken, is het heel belangrijk om een teek zo snel mogelijk te verwijderen.
Hoe verwijder je een teek?
Ben je gebeten door een teek? Een teek verwijderen, doe je het best zo snel mogelijk via een tekentangetje of met een pincet. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast en trek hem voorzichtig uit de huid. Het is niet erg als er een stukje van de kop van de teek in de huid achterblijft. Na het verwijderen van de teek, kan je de wond schoonmaken en ontsmetten als onderdeel van de tekenbeet behandeling. Houd bij waar op de huid de teek zat en wanneer je de teek hebt verwijderd. Dat kan belangrijk zijn als er later nog symptomen optreden die op de ziekte van Lyme zouden kunnen wijzen.
Hoe kan je een tekenbeet voorkomen?
Gelukkig hoeft het vaak niet zover te komen, want met de juiste maatregelen kan je het risico op een tekenbeet sterk verminderen. Ga je sporten of wandelen in de natuur? Blijf dan op de paden en draag goed sluitende kleding. Je kan ook een anti-teek spray op de risicozones aanbrengen (knieholtes, enkels, liezen, oksels...). Het is ook belangrijk om regelmatig de huid goed te controleren op eventuele teken. Controleer ook je kleding.
Wanneer is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts na een tekenbeet?
Als je de teek meteen opmerkt en verwijdert, zijn medicijnen tegen de ziekte van Lyme niet nodig. Heeft de teek langer dan 24 uur op je lichaam gezeten, dan is het wel belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. Ook als je binnen enkele dagen tot drie maanden na de beet op je huid een rode of blauwrode vlek of ring ziet die bovendien groeit, ga je naar je huisarts. Voel je je binnen drie maanden na de beet grieperig met koorts of heb je last van hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid, contacteer ook dan jouw huisarts. In deze gevallen zal je dokter waarschijnlijk antibiotica voorschrijven tegen de ziekte van Lyme.