Rosacea: oorzaken, symptomen en behandelingen
Heb je last van een blozend gezicht? Rosacea, een aandoening die vaak wordt verward met constant blozen, kan je doen afvragen wat er zich onder de huid afspeelt. Of het nu gaat om opvlammingen door een glas rode wijn of de warmte van een zonnige middag, omgaan met rosacea kan lastig zijn. Van het herkennen van de kenmerkende roodheid tot het begrijpen van behandelingen, ontdek hoe je deze veelvoorkomende, maar vaak verkeerd begrepen huidaandoening vol vertrouwen kunt aanpakken.
Geen zorgen, lees in dit artikel alles over hoe je je huid weer in balans brengt.
Wat is rosacea?
Rosacea is een chronische huidaandoening die vooral het gezicht aantast en roodheid, zichtbare bloedvaatjes en soms acne-achtige bultjes veroorzaakt.1,2 Het is niet besmettelijk, maar komt en gaat vaak, met opvlammingen die gekoppeld zijn aan specifieke triggers. Hoewel het vaker voorkomt bij mensen met een lichte huid, kan rosacea iedereen treffen.3
Wat rosacea onderscheidt van andere huidproblemen is de link met ontsteking en afwijkingen in de bloedvaten.4 Als je je ooit hebt afgevraagd waarom je wangen zo snel rood worden of waarom roodheid blijft hangen nadat je afgekoeld bent, dan kan rosacea de oorzaak zijn.
Rosacea: wie krijgt het en wat speelt een rol?
Rosacea duikt vaak onverwachts op, vooral bij mensen tussen de 30 en 50 jaar.3 Het komt iets vaker voor bij vrouwen.1 Familiegeschiedenis speelt ook een rol. Als iemand in je familie rosacea heeft, is de kans groter dat jij het ook ontwikkelt.3
Hoewel leefstijlgewoonten en omgevingsfactoren rosacea-opvlammingen kunnen uitlokken of verergeren, spelen ook je unieke huidtype en algehele gezondheid een rol.5,6 Hoewel rosacea vaker wordt vastgesteld bij mensen met een lichte huid, kan het bij alle huidtinten voorkomen. Vooral bij mensen met een donkere huid blijft het soms onopgemerkt of wordt het verkeerd gediagnosticeerd.1,7
Wat veroorzaakt rosacea?
Hoewel de exacte oorzaak onbekend is, hebben onderzoekers een combinatie van genetische, omgevings- en leefstijlfactoren ontdekt die samen een rol spelen.1,3
Wat ze tot nu toe weten:
- Overactief immuunsysteem. Je immuunsysteem doet z’n best om je te beschermen, maar soms reageert het te heftig. Die overreactie zorgt voor roodheid en ontsteking in je huid.8
- Huidmijten. Op elke huid leven minuscule Demodex-mijten. Ze zijn meestal onschuldig, maar als ze zich te veel vermenigvuldigen, kunnen ze rosacea-opvlammingen uitlokken.9
- Omgevingstriggers. De zon of extreme temperaturen kunnen vervelende triggers zijn en een gewone dag veranderen in een opvlamming van rosacea.1,3
- Leefstijlfactoren. Pittig eten, alcohol en stress zijn vaak voorkomende boosdoeners bij opvlammingen.1,10 Een dampende kop thee of koffie kan tijdelijk effect hebben.11
Rosacea heeft geen eenduidige oorzaak, maar inzicht in deze triggers kan helpen om opvlammingen te beperken.
Rosacea symptomen
De symptomen van rosacea verschillen per persoon, maar dit zijn de meest voorkomende signalen:
- Aanhoudende roodheid. Vaak zichtbaar op de wangen, neus, voorhoofd of kin, en houdt soms minutenlang aan.
- Blozen. Een plotseling warm of heet gevoel, alsof je huid ineens de thermostaat hoger zet.
- Zichtbare bloedvaten. Ook wel teleangiëctasie genoemd, fijne rode lijntjes die zichtbaar worden als bloedvaten op de voorgrond treden.
- Acne-achtige bultjes en puistjes. Lijken op gewone uitbraken, maar horen bij rosacea.
- Oogirritatie (oculaire rosacea). Rode, tranende of zanderige ogen, een minder bekende, maar belangrijke vorm van rosacea.
- Verdikte huid. In zeldzame gevallen wordt de huid rondom de neus dikker en hobbelig (rhinophyma).
Het vroeg herkennen van deze symptomen is essentieel voor een goede aanpak van rosacea.
Hoe ziet rosacea eruit?
Rosacea begint vaak met een neiging tot sneller blozen dan gemiddeld, wat aanvankelijk onschuldig lijkt. Bij sommigen begint de roodheid als een klein plekje op de wang of een ander deel van het gezicht.
Sommige mensen krijgen acne-achtige bultjes, anderen merken extra gevoeligheid, droogheid of irritatie.
Na verloop van tijd kan de roodheid zich uitbreiden naar andere delen van het gezicht en aanhoudender worden, vaak vergezeld door zichtbare bloedvaten. In sommige gevallen verschijnen de symptomen symmetrisch aan beide kanten van het gezicht. In ernstige gevallen kan de huid dikker worden en een hobbelige structuur ontwikkelen, vooral rond de neus.
Behandeling van rosacea
Hoewel er geen wondermiddel bestaat om rosacea te genezen, zijn er genoeg behandelingen die kunnen helpen om symptomen te verlichten en opvlammingen te verminderen.
1. Huidverzorgingsroutine
Je huidverzorging is een belangrijke basis voor je huid, maar kan je huid ook triggeren. Daarom is het verstandig om te kiezen voor parfumvrije producten.
Tips voor een zachte verzorging:
- Zachte reiniging. Gebruik milde, parfumvrije reinigers om irritatie te voorkomen.
- Zonbescherming is onmisbaar. Gebruik dagelijks een minerale zonnebrandcrème met zinkoxide of titaniumdioxide (SPF 50 of hoger).
2. Levensstijlveranderingen
Je levensstijl heeft grote invloed op rosacea. Kleine aanpassingen kunnen al een groot verschil maken.
Probeer bijvoorbeeld:
- Ontspannen. Stressmanagement, zoals yoga of meditatie, kan wonderen doen.
- Let op je voeding. Pittig eten, warme dranken en alcohol kunnen triggers zijn.
3. Medische behandelingen
Bij hardnekkige symptomen kan een arts behandelingen voorschrijven:
- Lokale middelen. Lokale middelen zoals bepaalde crèmes kunnen roodheid en ontsteking verlichten of geven tijdelijke verlichting bij aanhoudende roodheid.
- Orale medicatie. Bij ernstige klachten kunnen antibiotica van binnenuit verlichting geven.
- Laser- of lichttherapie. Bij zichtbare bloedvaatjes of hardnekkige roodheid kunnen behandelingen, zoals IPL of pulsed-dye-laser, effectief zijn.
- Oogverzorging. Bij oculaire rosacea kunnen kunsttranen of oogdruppels verlichting geven. Houd je oogleden schoon met milde hygiëne. Bij aanhoudende klachten kan een verwijzing naar de oogarts nodig zijn.
4. Middeltjes
Soms maken eenvoudige middeltjes al verschil, zoals koele kompressen. Een nat doekje of cold pack kan direct kalmeren.
Weet je niet zeker wat het beste voor je is? Vraag advies aan een arts voor een behandeling op maat.
Leven met rosacea
Rosacea beheren is een marathon, geen sprint. Enkele praktische tips:
- Houd triggers bij: een dagboek helpt om verbanden te zien.
- Zoek steun: praat met anderen die rosacea hebben of vraag hulp aan een arts.
- Wees mild voor jezelf: opvlammingen komen voor, en dat is niet jouw schuld. Geef je huid de liefde die het nodig heeft.
Tot slot: leer je triggers kennen
Rosacea aanpakken kan overweldigend voelen, maar je staat er niet alleen voor. Verschillende strategieën kunnen het leven met rosacea draaglijker maken. Leer je triggers kennen, pas je huidverzorging aan en vind de juiste behandeling. Begin klein, blijf consequent en neem de tijd. Twijfel je over wat werkt? Vraag hulp aan een zorgprofessional.
Disclaimer: het advies in dit artikel is uitsluitend bedoeld ter informatie en vervangt geen medisch advies. Wij verkopen geen producten die helpen bij deze aandoening.
- van Zuuren, E. J. (2017). Rosacea. New England Journal of Medicine, 377(18), 1754-1764. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMcp1506630
- Gupta, A. K., & Chaudhry, M. M. (2005). Rosacea and its management: an overview. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 19(3), 273-285. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1468-3083.2005.01216.x
- Farshchian M, Daveluy S. Rosacea. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557574/
- Powell, F. C. (2005). Rosacea. New England Journal of Medicine, 352(8), 793-803. https://www.nejm.org/doi/abs/10.1056/NEJMcp042829
- Alia E, Feng H. Rosacea pathogenesis, common triggers, and dietary role: The cause, the trigger, and the positive effects of different foods. Clin Dermatol. 2021;40(2):122–7. https://doi.org/10.1016/j.clindermatol.2021.10.004
- Searle T, et al. Rosacea and diet: What is new in 2021? J Clin Aesthet Dermatol. 2021;14(12):49–54. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8794493/
- Alexis AF, et al. Global epidemiology and clinical spectrum of rosacea, highlighting skin of color: Review and clinical practice experience. J Am Acad Dermatol. 2019;80(6):1722–1729.e7. https://doi.org/10.1016/j.jaad.2018.08.049
- Geng RSQ, et al. Rosacea: Pathogenesis and therapeutic correlates. J Cutan Med Surg. 2024;28(2):178–89. https://doi.org/10.1177/12034754241229365
- Wei F, et al. Evidence for the clinical association between Demodex and rosacea: A review. Dermatology. 2023;240(1):95–102. https://doi.org/10.1159/000534245
- Li S, et al. Association of caffeine intake and caffeinated coffee consumption with risk of incident rosacea in women. JAMA Dermatol. 2018;154(12):1394–1400. https://doi.org/10.1001/jamadermatol.2018.3301
- Buddenkotte J, Steinhoff M. Recent advances in understanding and managing rosacea. F1000Res. 2018;7(1):1885. https://doi.org/10.12688/f1000research.16537.1
- Baldwin H, et al. Evidence of barrier deficiency in rosacea and the importance of integrating OTC skincare products into treatment regimens. J Drugs Dermatol. 2021;20(4):384–92. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33852244/
- Nowicka D, et al. Skincare in rosacea from the cosmetologist’s perspective: A narrative review. J Clin Med. 2022;12(1):115. https://doi.org/10.3390/jcm12010115
- Pelle, M. T., Crawford, G. H., & James, W. D. (2004). Rosacea: II. therapy. Journal of the American Academy of Dermatology, 51(4), 499-512. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0190962204008473
- Ahn, C. S., & Huang, W. W. (2018). Rosacea pathogenesis. Dermatologic clinics, 36(2), 81-86. https://www.derm.theclinics.com/article/S0733-8635(17)30159-6/abstract
- Semenescu I, et al. Recent advances in the management of rosacea through natural compounds. Pharmaceuticals. 2024;17(2):212. https://doi.org/10.3390/ph17020212
- Shanees, E. (2022). Rosacea: An overview. International Journal of Nursing Education and Research, 10(3), 264-266. https://www.indianjournals.com/ijor.aspx/ijor.aspx?target=ijor:ijner&volume=10&issue=3&article=017
- Goh C, et al. Expert consensus on holistic skin care routine: Focus on acne, rosacea, atopic dermatitis, and sensitive skin syndrome. J Cosmet Dermatol. 2022;22(1):45–54. https://doi.org/10.1111/jocd.15519
- Rajalingam K, et al. Treatment options and emotional well-being in patients with rosacea: An unsupervised machine learning analysis of over 200,000 posts. JAAD. 2023;13:172–8. https://doi.org/10.1016/j.jdin.2023.07.012
- Johnston SA, et al. Experiences of rosacea and its treatment: An interpretative phenomenological analysis. Br J Dermatol. 2018;178(1):154–60. https://doi.org/10.1111/bjd.15780
