Alcohol en borstvoeding: is het veilig?
Na 9 maanden zwangerschap zonder alcohol is je baby er eindelijk. Misschien heb je zin in een glas wijn of een biertje, maar tegelijk vraag je je af: kan dat eigenlijk wel als je borstvoeding geeft? Alcohol en borstvoeding is een onderwerp waarover veel moeders twijfelen. Wat doet alcohol met je moedermelk? Is het schadelijk voor je baby? En hoe zit het met timing, hoeveelheden of het idee om eerst af te kolven?
In dit artikel zetten we de feiten op een rij. We bespreken wat de wetenschap hierover zegt en welke factoren je kunt meenemen in je afweging om wel of niet te drinken tijdens de borstvoedingsperiode.
Hoe alcohol de borstvoeding beïnvloedt
Het drinken van alcohol tijdens het geven van borstvoeding kan tijdelijk zowel de melkproductie en toeschietreflex als het afkolven verstoren.2,3 De toeschietreflex is het natuurlijke proces waarbij melk uit de borst begint te stromen zodra je baby begint te drinken. Laten we eens kijken naar het huidige bewijs over het feit dat alcohol de borstvoeding kan verstoren.
In een (klein) onderzoek werden 22 vrouwen die borstvoeding gaven, gevraagd om op 2 verschillende dagen melk af te kolven.3 Onderzoekers ontdekten dat de vrouwen na 1,8 alcoholische consumpties 9,3% minder melk produceerden in de volgende 2 uur.3
Een ander onderzoek toonde aan dat vrouwen die borstvoeding geven er na het drinken van ongeveer 2,3 eenheden alcohol langer over deden om hun melk af te geven.4 Alcohol kan de borstvoeding op deze manier beïnvloeden omdat het de oxytocinespiegel verlaagt.2 Oxytocine is het hormoon dat de spieren in je borst helpt samentrekken om melk af te geven.2 Dus als alcohol oxytocine verlaagt, kan het voor je lichaam moeilijker zijn om effectief melk af te geven.
Simpel gezegd, alcohol kan de hoeveelheid melk die je produceert en het gemak waarmee je melk afgeeft tijdens het geven van borstvoeding verminderen. De onderzoeken zijn op dit moment echter erg klein en beperkt. Er moet meer onderzoek worden gedaan om het zeker te weten.
Als je borstvoeding geeft, komen er sporen van wat je eet en drinkt in je moedermelk terecht en alcohol is daarop geen uitzondering. Alcohol kan op je baby overgaan als je borstvoeding geeft en kan slaap-, groei- en ontwikkelingsproblemen veroorzaken.2,5
Mag je alcohol drinken tijdens de borstvoeding?
Het advies van de Gezondheidsraad voor vrouwen die borstvoeding geven is om geen alcohol te gebruiken.1,2 Het drinken van alcohol tijdens het geven van borstvoeding kan op korte en lange termijn gevolgen hebben voor je baby. 2,6-10
Wat gebeurt er als ik alcohol drink tijdens het geven van borstvoeding?
Er is een groot verschil tussen af en toe een drankje, veel drinken in 1 keer (binge drinken) en langdurig zwaar drinken.
Regelmatig zwaar drinken vormt een groter risico voor je baby.2 Borstvoeding geven is in dit geval misschien niet de beste keuze, dus het is belangrijk om met je huisarts of een lactatiekundige te praten over je opties. Je arts kan je helpen om de beste beslissing te nemen voor jou en je baby.
Over het algemeen geldt dat als je alcohol drinkt tijdens het geven van borstvoeding:
1. De melkproductie kan verminderen
Baby's hebben de neiging om minder moedermelk te drinken in de uren direct nadat mama een alcoholisch drankje heeft gedronken, mogelijk omdat er tijdelijk minder melk wordt geproduceerd.2
Dit is niet per se een groot probleem, zolang de moeder niet continu alcohol drinkt. Hoewel baby's meestal 20% minder melk drinken in de eerste vier uur na alcoholinname, hebben ze de neiging om dit goed te maken door meer te drinken in de volgende 8-12 uur zodra het alcoholgehalte in de melk daalt.2
2. De slaap van de baby kan slechter zijn
Hoewel er meer onderzoek nodig is om volledig te begrijpen hoe alcohol de slaap van baby's precies beïnvloedt, geven 2 kleine studies van dezelfde onderzoekers aan dat kleine hoeveelheden alcohol in moedermelk kunnen leiden tot een verstoorde en kortere slaap bij baby's die borstvoeding krijgen.7,8
3. De ontwikkeling van baby's kan worden beïnvloed
Het bewijs over hoe het drinken van alcohol tijdens de borstvoeding de gezondheid en ontwikkeling van de baby kan beïnvloeden is inconsistent. Onderzoek heeft echter negatieve gevolgen bij zuigelingen vastgesteld, variërend van kleine gedragsveranderingen tot slaapstoornissen en ontwikkelingsstoornissen.10,11
Gezien de mogelijke schade en de behoefte aan meer onderzoek om de langetermijneffecten van alcohol volledig te begrijpen, wordt aangeraden heel voorzichtig te zijn als je overweegt te drinken tijdens de borstvoeding. De Gezondheidsraad stelt daarom dat het veiliger is om geen alcohol te drinken.1
4. De duur van de borstvoeding kan worden verkort
Studies naar de mogelijke invloed van alcohol op de duur van de borstvoeding laten tegenstrijdige resultaten zien.
Eén studie vond echter dat vrouwen die meer dan 2 eenheden alcohol per week drinken 2 keer zoveel kans hebben om te stoppen met borstvoeding geven na 6 maanden follow-up in vergelijking met vrouwen die minder dan 2 eenheden alcohol dronken.9 Het is daarbij wel de vraag of dit echt door de alcoholconsumptie komt, of dat het te maken heeft met andere aspecten van hun levensstijl. In dit soort onderzoeken is het vaak lastig om oorzaak en gevolg van elkaar te onderscheiden. Het is vermeldenswaard dat een andere studie vond dat weinig alcohol drinken geen verband houdt met een kortere borstvoedingsduur.10
Er is geen twijfel over mogelijk dat er meer onderzoek nodig is om beter te begrijpen hoe en waarom alcoholgebruik tijdens de borstvoedingsperiode de duur van het borstvoeden beïnvloedt.
Hoeveel alcohol kun je veilig drinken tijdens het geven van borstvoeding?
De Gezondheidsraad adviseert vrouwen die borstvoeding geven om geen alcohol te drinken, omdat op basis van wetenschappelijk onderzoek niet duidelijk is welke hoeveelheid veilig is voor de baby.1
Na het drinken van 1 standaardglas alcohol wordt geadviseerd om de eerste 3 uur geen borstvoeding te geven en ook geen moedermelk af te kolven voor later gebruik. Kolf je toch in deze periode, gooi de melk dan weg. Bij 2 glazen geldt een wachttijd van 6 uur, en bij 3 glazen 9 uur.13 Een eenheid staat gelijk aan een halve glas cider of bier, een enkele borrel sterke drank (25 ml) of een klein glas wijn (125 ml).13
Er zijn aanwijzingen dat de hoogste alcoholconcentratie in de moedermelk 30-60 minuten na het drinken optreedt.1,2 Als je weet dat je gaat drinken, is het een goed idee om van tevoren wat moedermelk af te kolven, zodat je je baby flesvoeding kunt geven als hij of zij in de tussentijd honger krijgt.1,13
Jongere baby's lopen een groter risico als het gaat om alcohol in moedermelk, omdat ze alcohol niet zo snel kunnen afbreken als volwassenen.12 Dit geldt nog meer voor premature baby's, die een onvolgroeide lever kunnen hebben.1
Alcoholvrije alternatieven tijdens het geven van borstvoeding
Of je nu liever helemaal geen alcohol drinkt of gewoon trek hebt in iets verfrissends na een klein glas wijn, er zijn volop heerlijke alcoholvrije alternatieven die je met een gerust hart kunt drinken tijdens het geven van borstvoeding. Let wel op: sommige drankjes, zoals kombucha of bepaalde frisdranken, kunnen sporen van alcohol of cafeïne bevatten. Een korte check op het etiket is dus geen overbodige luxe.
Bij Holland & Barrett hebben we een assortiment alcoholvrije drankjes die je kunt proberen als je de volgende keer een etentje organiseert of een gezellig avondje thuis bent.
Tot slot: drink liever niet tijdens het geven van borstvoeding
Het is logisch dat je je afvraagt of je weer alcohol kunt drinken nu je baby er is. Uiteindelijk is het een persoonlijke afweging, maar wel eentje die je het beste kunt maken op basis van de juiste informatie. Omdat niet goed bekend is hoeveel alcohol via de borstvoeding bij de baby terechtkomt en wat de effecten zijn, wordt uit voorzorg geadviseerd om geen alcohol te drinken tijdens de borstvoeding. Als je toch een keer een glas wilt drinken, wacht dan minimaal 3 uur met voeden of kolf en gooi die voeding weg.
Wil je toch een keer een drankje? Houd dan rekening met de timing, de hoeveelheid én de leeftijd van je baby. Kolf eventueel vooraf wat melk af en zorg dat je weet hoeveel tijd er nodig is voordat de alcohol je lichaam weer heeft verlaten. En onthoud: er zijn genoeg smakelijke alcoholvrije alternatieven waarmee je veilig kunt proosten.
- Gezondheidsraad. (2005). Risico’s van alcoholgebruik bij conceptie, zwangerschap en borstvoeding (Publicatienr. 2004/22). Den Haag: Gezondheidsraad. https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2005/01/27/risico%E2%80%99s-van-alcoholgebruik-bij-conceptie-zwangerschap-en-borstvoeding
- Haastrup MB, et al. Alcohol and breastfeeding. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2013;114(2):168–73. https://doi.org/10.1111/bcpt.12149
- Mennella JA. Short-term effects of maternal alcohol consumption on lactational performance. Alcohol Clin Exp Res. 1998;22:1389–92. https://doi.org/10.1111/j.1530-0277.1998.tb03924.x
- Mennella JA, et al. Acute alcohol consumption disrupts the hormonal milieu of lactating women. J Clin Endocrinol Metab. 2005;90:1979–85. https://doi.org/10.1210/jc.2004-1593
- Anderson, P. O. (2018). Alcohol use during breastfeeding. Breastfeeding Medicine, 13(5), 315-317. https://www.liebertpub.com/doi/full/10.1089/bfm.2018.0053
- National Institute of Child Health and Human Development. Drugs and Lactation Database (LactMed®). Alcohol. Bethesda (MD): National Library of Medicine; 2006. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501469/
- Mennella JA, Gerrish CJ. Effects of exposure to alcohol in mother’s milk on infant sleep. Pediatrics. 1998;101(5):E2. https://doi.org/10.1542/peds.101.5.e2
- Mennella JA, Garcia-Gomez PL. Sleep disturbances after acute exposure to alcohol in mothers’ milk. Alcohol. 2001;25(3):153–8. https://doi.org/10.1016/s0741-8329(01)00175-6
- Giglia RC, et al. The effect of alcohol intake on breastfeeding duration in Australian women. Acta Paediatr. 2008;97(5):624–9. https://doi.org/10.1111/j.1651-2227.2008.00760.x
- Wilson J, et al. Alcohol consumption by breastfeeding mothers: Frequency, correlates and infant outcomes. Drug Alcohol Rev. 2017;36(5):667–76. https://doi.org/10.1111/dar.12473
- Gibson, L., & Porter, M. (2018). Drinking or smoking while breastfeeding and later cognition in children. Pediatrics, 142(2). https://publications.aap.org/pediatrics/article/37569/Drinking-or-Smoking-While-Breastfeeding-and-Later
- Marek E, Kraft WK. Ethanol pharmacokinetics in neonates and infants. Curr Ther Res Clin Exp. 2014;76:90–7. https://doi.org/10.1016/j.curtheres.2014.09.002
- Laurentius Ziekenhuis. (z.d.). Alcohol en borstvoeding. Geraadpleegd op 7 mei 2025, van https://www.laurentiusziekenhuisroermond.nl/files/37841/alcohol+en+borstvoeding.pdf
