Wat is azelaïnezuur en hoe gebruik je zuren in huidverzorging?
De afgelopen jaren hebben 'zure' huidverzorgingsproducten de overhand gekregen en zijn ze niet meer weg te denken uit je badkamerkastje. Hoewel ze misschien een beetje intimiderend klinken, kunnen deze multifunctionele oplossingen bieden voor je huid. Van azelaïnezuur (azelaic acid), ascorbinezuur tot salicylzuur, er is veel om te leren als het gaat om wat elk product voor je huid kan doen.
We zetten de voordelen van een aantal van de meest voorkomende zuren voor je huid op een rijtje en laten je zien hoe je ze in je huidverzorgingsroutine kunt introduceren.
Soorten huidverzorgende zuren
De meeste huidverzorgende zuren vallen onder een van de 2 hoofdtypen 'hydroxyzuren':
- Alfahydroxyzuren (AHA's)
- Bètahydroxyzuren (BHA's)1,2
Zuren die niet in deze categorieën passen, staan bekend als niet-hydroxyzuren.
AHA's worden vaak gebruikt om puistjes, littekens, pigmentatie, droge huid en rimpels te verzorgen. Ze zijn bij velen geliefd vanwege hun exfoliërende en hydraterende werking en hun vermogen om fijne lijntjes en rimpels te verminderen.1,2
BHA's kunnen nuttig zijn als je een vette huid en mee-eters hebt. Ze hebben door hun samenstelling een werking op de huid om het ontstaan en de gevolgen van puistjes te verminderen.1,3
Dus, wat zijn de meest voorkomende huidverzorgingszuren die we tegenwoordig in de schappen zien en wat doen ze?
Ascorbinezuur
Ascorbinezuur, beter bekend als vitamine C of L-ascorbinezuur, is een AHA.4 Vitamine C is een krachtige antioxidant die in cosmetica wordt toegevoegd om de huid te beschermen tegen oxidatieve schade door bijvoorbeeld luchtvervuiling en uv-straling. Deze oxidatieve stress kan bijdragen aan huidveroudering en rimpelvorming.4-6
Maar dat is nog niet alles. Inname van vitamine C is van belang voor de vorming van collageen wat belangrijk is voor de huid.4-6
Azelaïnezuur
Azelaïnezuur is een dicarbonzuur (niet-hydroxyzuur) dat van nature voorkomt in gerst, tarwe en rogge.7
Sommige mensen gebruiken het om puistjes en veranderingen in de huidskleur te vervagen. Hierdoor kan het ook een optie zijn voor iedereen die te maken heeft met puistjes en ouderdomsvlekjes.7-9
Citroenzuur
Als je een doffe huid hebt en je huid wilt laten stralen, dan is citroenzuur misschien wat je zoekt. Net als andere AHA's wordt citroenzuur meestal gebruikt als exfoliator, maar het biedt ook huidverzorgende effecten.10,11 Om niet onder te doen aan zijn tegenhangers, kan citroenzuur ook worden gebruikt om de pH van je huid in balans te brengen.10,11
Glycolzuur
Glycolzuur is een AHA en een van de meest gebruikte hydroxyzuren en daar is een goede reden voor.12 Net als ascorbinezuur staat glycolzuur bekend om zijn antioxiderende eigenschappen. Het wordt gebruikt in huidverzorgingsproducten om pigmentatie te helpen verminderen en de textuur, teint en glans van de huid te verbeteren.13
Glycolzuur kan ook bijdragen aan het verminderen van donkere vlekken als gevolg van schade door de zon.14
Melkzuur
Melkzuur is nog zo'n krachtige AHA op onze lijst van musthave huidverzorgingszuren. Het komt van nature voor in onze huid en speelt een belangrijke rol bij het verzorgen en glad houden ervan.10 Wanneer melkzuur op de huid wordt aangebracht, biedt het uitstekende hydraterende en exfoliërende eigenschappen, terwijl het ook de huid verzorgt.2,10
Hyaluronzuur
Hyaluronzuur is het belangrijkste zuur dat de huid vochtig houdt. Bijna 50% van het totale hyaluronzuur in je lichaam bevindt zich in je huid.15 Naarmate je ouder wordt, daalt de productie van hyaluronzuur en collageen in de huid, wat leidt tot de vorming van fijne lijntjes en rimpels.16
Door hyaluronzuur op je huid aan te brengen, worden de tekenen van veroudering minder zichtbaar.17
Salicylzuur
Als laatste, maar zeker niet de minste, is er salicylzuur. Deze BHA wordt door sommigen geroemd om het vermogen om porieën te reinigenen.18 Het zou puistjes en mee-eters verminderen door de huid te exfoliëren en de talgafscheiding te verminderen.18
Zo introduceer je zuren in je huidverzorgingsroutine
De sleutel tot succesvol gebruik van huidverzorgingsproducten op basis van zuren is om te beginnen met één zuur, dat je om de paar dagen aanbrengt (afhankelijk van de instructies van het product).19,20 Na verloop van tijd kun je de frequentie van het gebruik geleidelijk opbouwen.19,20 Als de huid geïrriteerd raakt, verminder dan de frequentie waarmee je het aanbrengt of de hoeveelheid totdat de irritatie afneemt.19
Sommige zuren, zoals ascorbinezuur en azelaïnezuur, kun je een of twee keer per dag aanbrengen, elke dag, terwijl andere zuren minder vaak moeten worden gebruikt.4,19 Het is ook belangrijk om te weten dat sommige zuren niet tegelijkertijd moeten worden gebruikt.20
Omdat zuren exfoliërende eigenschappen hebben, kunnen ze je huid kwetsbaarder maken en vatbaarder voor schade door de zon.11,20 Het is daarom belangrijk om elke dag een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor te gebruiken om je huid te beschermen, zelfs in de winter.21,22
Onthoud dat op het etiket van alle producten een gebruiksaanwijzing staat. Het is belangrijk om deze aanwijzingen zorgvuldig te lezen en op te volgen voor een optimale bescherming.
Tot slot: welk huidverzorgingszuur past bij jouw huid?
Er zijn veel huidverzorgingszuren en dit kan overweldigend zijn, vooral als je net begint. Als je weet welke zuren wat doen, kun je met vertrouwen het beste product voor jouw huid kiezen.
Onthoud dat het belangrijk is om altijd de aanwijzingen op de productlabels te lezen en op te volgen en langzaam te beginnen. We weten dat het verleidelijk is om meerdere dingen tegelijk te proberen, maar als je voor het eerst zuren gebruikt, is minder echt meer.
- Moghimipour E. Hydroxy acids, the most widely used anti-aging agents. Jundishapur J Nat Pharm Prod. 2012;7(1):9–10. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3941867/
- Tang, S. C., & Yang, J. H. (2018). Dual effects of alpha-hydroxy acids on the skin. Molecules, 23(4), 863. https://www.mdpi.com/1420-3049/23/4/863?ref=healthmention.com
- Kornhauser, A., Coelho, S. G., & Hearing, V. J. (2010). Applications of hydroxy acids: classification, mechanisms, and photoactivity. Clinical, cosmetic and investigational dermatology, 135-142. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.2147/CCID.S9042
- Telang PS. Vitamin C in dermatology. Indian Dermatol Online J. 2013;4(2):143–6. https://doi.org/10.4103/2229-5178.110593
- Saini R, et al. Vitamin C (L-ascorbic acid): Antioxidant involved in skin care. In: Watson RR, Zibadi S, editors. Bioactive Dietary Factors and Plant Extracts in Dermatology. Totowa (NJ): Humana Press; 2013. https://www.researchgate.net/publication/302044868_Vitamin_C_l-Ascorbic_Acid_Antioxidant_Involved_in_Skin_Care
- Al-Niaimi F, et al. Topical vitamin C and the skin: Mechanisms of action and clinical applications. J Clin Aesthet Dermatol. 2017;10(7):14–7. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5605218/
- King S, et al. A systematic review to evaluate the efficacy of azelaic acid in the management of acne, rosacea, melasma and skin aging. J Cosmet Dermatol. 2023;22(10):2650–62. https://doi.org/10.1111/jocd.15923
- Layton AM, et al. Real-world case studies showing the effective use of azelaic acid in the treatment, and during the maintenance phase, of adult female acne patients. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2023;16:515–27. https://doi.org/10.2147/ccid.s396023
- Taylor, S., Grimes, P., Lim, J., Im, S., & Lui, H. (2009). Postinflammatory hyperpigmentation. Journal of cutaneous medicine and surgery, 13(4), 183-191. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.2310/7750.2009.08077
- Babilas, P., Knie, U., & Abels, C. (2012). Cosmetic and dermatologic use of alpha hydroxy acids. JDDG: Journal der Deutschen Dermatologischen Gesellschaft, 10(7), 488-491. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1610-0387.2012.07939.x
- Fiume MM, et al. Safety assessment of citric acid, inorganic citrate salts, and alkyl citrate esters as used in cosmetics. Int J Toxicol [Internet]. 2014 May [cited 2024 Nov 19];33(2_suppl):16S-46S. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1091581814526891
- Green BA, et al. Clinical and cosmeceutical uses of hydroxyacids. Clin Dermatol. 2009;27(5):495–501. https://doi.org/10.1016/j.clindermatol.2009.06.023
- Houshmand EB. Effect of glycolic acid, phytic acid, soothing complex containing Emulsion on Hyperpigmentation and skin luminosity: A clinical evaluation. J Cosmet Dermatol. 2021;20(3):776–80. https://doi.org/10.1111/jocd.13950
- Narda M, et al. Glycolic acid adjusted to pH 4 stimulates collagen production and epidermal renewal without affecting levels of proinflammatory TNF‐alpha in human skin explants. J Cosmet Dermatol. 2021;20(2):513–21. https://doi.org/10.1111/jocd.13570
- Papakonstantinou E, et al. Hyaluronic acid: A key molecule in skin aging. Dermatoendocrinol. 2012;4(3):253–8. https://doi.org/10.4161/derm.21923
- Walker K, et al. Hyaluronic acid. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482440/
- Bravo B, et al. Benefits of topical hyaluronic acid for skin quality and signs of skin aging: From literature review to clinical evidence. Dermatol Ther. 2022;35(12):e15903. https://doi.org/10.1111/dth.15903
- Arif T. Salicylic acid as a peeling agent: A comprehensive review. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2015;8:455–61. https://doi.org/10.2147/CCID.S84765
- King, S., Campbell, J., Rowe, R., Daly, M. L., Moncrieff, G., & Maybury, C. (2023). A systematic review to evaluate the efficacy of azelaic acid in the management of acne, rosacea, melasma and skin aging. Journal of cosmetic dermatology, 22(10), 2650-2662. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jocd.15923
- Sieber, M. A., & Hegel, J. K. E. (2013). Azelaic acid: properties and mode of action. Skin pharmacology and physiology, 27(Suppl. 1), 9-17. https://karger.com/spp/article-abstract/27/Suppl.%201/9/295845/Azelaic-Acid-Properties-and-Mode-of-Action?redirectedFrom=fulltext
- Handel, A. C., Miot, L. D. B., & Miot, H. A. (2014). Melasma: a clinical and epidemiological review. Anais brasileiros de dermatologia, 89, 771-782. https://www.scielo.br/j/abd/a/WPYDvDFnT6JrMDr9ZgtGkxJ/?format=html&lang=en
- Li, H., Colantonio, S., Dawson, A., Lin, X., & Beecker, J. (2019). Sunscreen application, safety, and sun protection: the evidence. Journal of cutaneous medicine and surgery, 23(4), 357-369. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1203475419856611
